شیر پنوماتیک

شیر پنوماتیک

شیر پنوماتیک چیست؟ واحد نظارت کننده سیستم های پنوماتیک هستند. این شیرها تجهیزاتی هستند که وظیفه ی آنها کنترل سرعت، دبی و فشار هوای عبوری در سیستم های پنوماتیک هستند.

هدایت قدرت در سیستم های پنوماتیک به کمک نیروی هوای فشرده انجام شده و از این جهت اطلاع از وظایف و نحوه عملکرد اجزاء کنترلی دارای اهمیت بالایی بوده و از اساسی ترین وظایف طراح است.

در صورت انتخاب کردن اشتباه شیر پنوماتیک، مدار طبق مسیر تعیین شده عمل نخواهد کرد و در آخر هدفی که از طراحی سیستم انتظار می رفت ایجاد نخواهد شد.

با یک جع بندی می توان گفت شیرهای پنوماتیک با ایجاد نیرو توانایی کنترل مسیر هوا را دارند و می توانند آن را قطع و وصل کنند.

در شیرهای دستی این کنترل به شکل وارد کردن نیرو با دست انجام شده و در شیرهای برقی، جریان الکتریکی است که وظیفه اش کنترل و تحریک شیر است.

جریان الکتریکی باعث ایجاد خاصیت آهنربایی بوبین شده و به این شکل منجر به ایجاد نیروی لازم برای تغییر وضعیت شیر پنوماتیک خواهد شد.

انواع شیر پنوماتیک

راه های متفاوتی برای دسته بندی شیر ها وجود دارد که در ادامه به توضیح دو نوع آن که شامل روش های رایج است می پردازیم. شیرهای پنوماتیک از نظر نوع عملکرد به پنج دسته اصلی تقسیم می شوند:

• کنترل جهت
• کنترل فشار
• پروپرشنال
• ماژولار
• کنترل جریان

علاوه بر دسته بندی های گفته شده، بهتر است این نکته را بدانیم که در دسته بندی کلی، دو مدل شیر پنوماتیک وجود دارد و تفاوتشان در این است که در مورد اول آنچه کنترل می شود هوا یا گازی بی اثر است و ضرورتا سیستم کنترل این شیرها با هوا نیست. در مورد دوم این شیرها سیال کنترل شونده چیزی بجز هوا است.

به عنوان مثال:

آب، روغن یا هر سیال دیگری خواهد بود و این دفعه سیستم کنترل کننده این سیال بطور پنوماتیکی است. گاها به شیرهای گروه دوم شیرهای محرک پنوماتیکی هم می گویند. لازم به یادآوری است که آنچه در اینجا گفته شد، جز دسته اول قرار گرفته و در اصل سیال آنها پنوماتیکی است.

البته انواع شیر پنوماتیک را طبق پارامترهای اصلی شیر به روش های دیگری نیز جداسازی می کنند که مواردی از آن عبارتند از:

۱- تعداد پورت های ورود و خروج شیر

۲- نحوه باز و بسته شدن شیر یا موقعیت های شیر

۳- تعداد مسیرهای جریان

شیر پنوماتیک کنترل جهت

شیرهای کنترل جهت پنوماتیک به وسیله باز یا بستن گذرگاه دبی خروجی را بررسی می کنند و در آخر به این وسیله جهت حرکت شفت یا میله جک را می توان کنترل کرد. در کل به این شیر ها به دو دسته ی شیر های قطع و وصل جریان و یکسو کننده جریان تقسیم می شوند. موارد تشکیل دهنده شیرها شامل سه گروه از عنصر های زیر است:

۱- ورودی که به آن عناصر سیگنال دهنده هم گفته می شود.

۲- پردازنده

۳- کنترل کننده

همانطور که از نام این شیر می توان فهمید؛ شیر های قطع و وصل موظف به قطع و وصل کردن جریان است و شیرهای یکسو کننده، جریان را در یک سو عبور داده و در سوی دیگر اجازه عبور را نمی دهند. 

شیر پنوماتیک کنترل فشار

آراسته کردن فشار مخزن را می توان با استفاده از شیر کنترل فشار پنوماتیک ایجاد کرد.

در واقع به کمک این شیر ها می توان فشار ثابت را در سیستم ایجاد کرد. همانگونه که در شکل زیر مشاهده می کنید؛ این شیر ها به کمک یک فنر و تنظیم آن فنر روی فشار مشخص کار می کنند.

هرگاه فشار کاری از حد تعریف شده برای فنر فراتر شود؛ باعث جمع شدن فنر شده و در نتیجه مابقی سیال تخلیه خواهد شد؛ به این صورت فشار سیستم بازدید می شود.